Dozór elektroniczny to nowoczesna forma odbywania kary pozbawienia wolności, która zyskała na popularności w polskim systemie prawnym. Ten artykuł ma na celu wyjaśnienie, czym jest dozór elektroniczny, jak działa, kto może odbywać karę w tym systemie oraz jakie są związane z tym obowiązki, z uwzględnieniem dozoru kuratora sądowego.

Dozór elektroniczny to metoda monitorowania osób skazanych na kary pozbawienia wolności, która pozwala im na pozostanie w społeczności pod ścisłą kontrolą. Skazani noszą specjalne urządzenia elektroniczne, które umożliwiają władzom śledzenie ich lokalizacji.

Jak działa dozór elektroniczny?

  1. Monitoring elektroniczny: Skazani noszą urządzenie, elektroniczną bransoletkę, która śledzi ich lokalizację. W miejscu zamieszkania podłączane jest urządzenie stacjonarne.
  2. Kontrola przez kuratora: Dozór kuratora sądowego obejmuje regularne sprawdzanie, czy skazany przestrzega warunków dozoru.

Kto może skorzystać z dozoru elektronicznego?

Zgodnie z Kodeksem karnym wykonawczym (art. 43 § 1), dozór elektroniczny jest dostępny dla skazanych na kary pozbawienia wolności do jednego roku, a także w innych określonych przypadkach. Decyzję o zastosowaniu dozoru elektronicznego podejmuje sąd, biorąc pod uwagę różne czynniki, w tym naturę popełnionego przestępstwa i postawę skazanego. Od 1 stycznia 2023 roku osoby odbywające karę pozbawienia wolności do 3 lat mogą ubiegać się o możliwość odbycia ostatnich 6 miesięcy kary w systemie dozoru elektronicznego

Procedura ubiegania się o dozór elektroniczny

  • Wniosek do sądu: Skazany lub jego obrońca może złożyć wniosek o zastosowanie dozoru elektronicznego. We wniosku należy wskazać miejsce, w którym kara miałaby być odbywana. Jeżeli pod wskazanym adresem zamieszkują inne osoby dorosłe, muszą one wyrazić pisemnie (na stosownym druku) zgodę na taką formę odbywania kary przez skazanego i podłączenie urządzeń.
  • Badanie techniczne: Instytucja obsługująca System Dozoru Elektroniczego (obecnie jest nią Służba Więzienna) dokonuje pomiarów w miejscu odbywania kary, aby ustalić, czy są ku temu możliwości techniczne (zasięg sieci, odpowiednie miejsce i instalacja techniczna do podłączenia urządzenia stacjonarnego).
  • Ocena przez sąd: Sąd analizuje wniosek, uwzględniając m.in. opinie kuratora sądowego i innych specjalistów.

Obowiązki podczas odbywania kary w ramach dozoru elektronicznego

Osoby pod dozorem elektronicznym muszą przestrzegać szeregu obowiązków, takich jak:

  1. Zakaz opuszczania miejsca odbywania kary: Sąd wyznacza skazanemu godziny, w których może on opuścić miejsce odbywania kary w celu pracy zarobkowej, załatwienia spraw życiowych (np. zakupy, wizyta u lekarza, itp.) oraz uczestnictwa w kulcie religijnym. W wyznaczonych godzinach skazany ma obowiązek przebywać we wskazanym miejscu odbywania kary i nie wolno mu go opuszczać pod rygorem cofnięcia zgody i konieczności odbycia kary w zakładzie karnym.
  2. Zakaz opuszczania określonego obszaru: Skazany nie może opuścić wyznaczonego obszaru bez zgody sądu.
  3. Regularne kontaktowanie się z kuratorem: Skazany musi regularnie kontaktować się z przydzielonym kuratorem sądowym.
  4. Przestrzeganie dodatkowych warunków: Mogą obejmować zakaz spożywania alkoholu, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, obowiązek podjęcia pracy zarobkowej, itp.